Góra Chełmo wznosi się na wysokość 323 m n.p.m. (ok 100 m ponad przyległe tereny. Znajduje się w pobliżu wsi Chełmo, położonej w pow. radomszczańskim, w gminie Masłowice. Szczytowy fragment Góry Chełmo to krajobrazowy rezerwat przyrody obejmujący powierzchnię ponad 41 ha. Został powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z 23 listopada 1967 roku (M.P. z 1967 r. nr 67, poz. 330). Według aktu powołującego, rezerwat utworzono w celu zachowania ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych wzgórza porośniętego lasem mieszanym, zbudowanego z piaskowców albskich, dolnokredowych, będącego ostańcem denudacyjnym, oraz znajdującego się na nim grodziska prehistorycznego.
Na wzniesieniu znajdują się pozostałości grodziska z IX w. otoczonego siedmioma pierścieniami wałów obronnych. Archeolodzy odkryli, że pierwsze umocnienia na Górze Chełmskiej pochodzą z IX wieku. Według historyka Tomasza Nowaka były to prawdopodobnie umocnienia obronne albo miejsce kultu. W X wieku gród rozbudowano i funkcjonował on do wieku XIII. Przypuszcza się, że od XIV do XVII wieku istniał w tym miejscu dwór szlachecki, brak jednak źródeł, które pozwalają na potwierdzenie tych informacji. Badania archeologiczne na stanowisku prowadziła Janina Kamińska w latach 1955–56. \
W latach 2014–15 wykonano zdjęcia lotnicze i analizy pomiarów LiDAR ALS oraz badania geofizyczne i fosforowe. Wyniki wyraźnie wskazują, iż mamy do czynienia z obiektem, który najpewniej był objęty intensywną aktywnością osadniczą, przestrzeń grodziska osiągała powierzchnię ponad 11 ha. Na południowym stoku góry znajduje się złoże piaskowców kredowych „Zagórze” o charakterystycznym bursztynowym kolorze. Przez wzniesienie przebiega pieszy szlak turystyczny – Szlak partyzancki, oznaczony kolorem czerwonym. Całe wzgórze jest porośnięte lasem mieszanym (buki, klony, dęby, graby, lipy, klony, jawory, sosny, świerki, jodły, modrzewie). Na górze od strony południowo-zachodniej znajduje się prywatna strzelnica co nie do końca jest zrozumiałe z uwagi na ruch i płoszenie zwierząt. Na górze, zwłaszcza od strony północnej widać pierścienie wałów otaczających szczyt. Nie da się tego nie zauważyć – gdyby tamtędy iść, przekracza się kolejne podłużne pagórki. W centralnym punkcie wzgórza jest trójkątna, zarośnięta podmurówka. Jest to pozostałość po wieży obserwacyjnej z czasów powojennych. Góra Chełmo jest więc miejscem z interesującą historią.
W czasach pogańskich góra mogła pełnić funkcje swego rodzaju ośrodka kultu religijnego. Szczyt był też prawdopodobnie elementem linii obronnej rodzącego się państwa piastowskiego.Z górą Chełmo związane są liczne legendy. Jedna z nich mówi o śpiących we wnętrzu góry rycerzach.
Ludzie opowiadają, że w Chełmskiej Górze jest uśpione wojsko św. Jadwigi Śląskiej. Są tam żelazne, wielkie drzwi, za którymi śpią rycerze. Śpiącym rycerzom brody porosły tak długie, że można nimi owinąć kilka razy człowieka. Wojsko to ma walczyć ze złem, by je wytępić ze świata. Niedaleko góry żył sobie pewien kowal, który był bardzo biedny. Którejś ciemnej nocy przyszedł od niego rycerz i kazał mu zrobić wór podków i pięć worów hufnali. Rycerz zakazał biedakowi mówić o swojej wizycie. Kowal całe noce i dnie potajemnie kuł podkowy. Gdy skończył, zaciągnął nocą ciężkie wory z podkowami do groty na górze. Tam otrzymał kolejne zadanie: musiał podkuć wszystkie konie śpiących rycerzy i obciąć im kopyta. Kowal zniknął ze wsi na cały rok. A miał co robić przez ten rok! Gdy wreszcie skończył pracę, nakazał mu rycerz aby pozmiatał obcięte kopyta, włożył je do worka i zabrał ze sobą. Tak też zrobił biedny kowal. Gdy zaszedł do domu, bardzo się zdziwił – w worku zamiast obciętych kopyt było złoto! Od tamtej pory kowalowi już nigdy nie zabrakło kromki chleba. Bardzo szybko znalazł żonę, z którą miał gromadkę dzieci. Żył długo i szczęśliwie.
Legenda pochodzi z Archiwum Naukowego Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, nr 2726, s. 1. Stopień trudności w zdobywaniu szczytu jest stosunkowo łatwy, a wędrówka bardzo urokliwa o każdej porze roku. Tą wycieczkę warto wzbogacić o odwiedziny w okolicznych wioskach i zwiedzanie pięknego dworu zagospodarowanego przez osobę prywatną.
